Zonder twijfel de meest beroemde voetballer die ooit het Oranje shirt heeft gedragen. Cruijff was de ster van het WK 1974 in West-Duitsland, waar hij met het Nederlands Elftal de finale haalde.

Cruijff speelde 48 interlands, waarin hij 33 doelpunten maakte. Zijn eerste interland was op 7 september 1966 in Rotterdam, Nederland - Hongarije eindigde in 2-2. Cruijff scoorde het tweede doelpunt.

WK 1974

Cruyff heeft tijdens het wereldkampioenschap in West-Duitsland 1974 een onuitwisbare indruk achtergelaten. Het WK74 is eigenlijk onlosmakelijk verbonden aan de naam Cruyff, zoals het WK 1962 verbonden is aan Garrincha, het WK 1970 aan Pelé en het WK 1986 aan Maradona. Het grote verschil is dat Cruyff ‘zijn’ WK niet won.

Nadat het Nederlands elftal in de eerste twee rondes achtereenvolgens won van Uruguay (2-0), gelijkspeelde tegen Zweden (0-0), won van Bulgarije (4-1), Argentinië (4-0), DDR (2-0) en Brazilië (2-0) speelde het de finale tegen West-Duitsland. Nadat Nederland had afgetrapt bleef de bal in de ploeg en werd tot frustratie van alle Duitsers (behalve die uit het Oosten) het Duitse team voor schut gezet. Na 22 balcontacten kwam Cruyff de bal op eigen helft ophalen om rush naar voren te starten, waarbij hij tot twee maal toe een versnelling inzette, totdat hij in het strafschopgebied onderuit geschoffeld werd. De toegekende penalty werd door Neeskens genomen, waarna doelman Sepp Maier de eerste Duitser was die de bal raakte die middag. Hij kon de bal na een zinderend schot uit z’n doel halen.

Helaas leed Nederland die middag ‘de moeder aller nederlagen’ en konden Cruyff cs. met zilver naar huis. Desondanks werd Cruyff uitgeroepen tot speler van het toernooi en werd zijn goal tegen Brazilië uitgeroepen tot de mooiste van het toernooi. Vier jaar later was Cruyff er tijdens de eindronde van het WK in Argentinië niet meer bij, hij had een half jaar eerder in de gewonnen kwalificatiewedstrijd tegen België (1-0) zijn laatste interland gespeeld.

Gespannen relatie

De relatie tussen het Nederlands Elftal en Johan Cruyff was op zijn zachtst gezegd gespannen te noemen. Ruzie om geld, met enkele PSV spelers in de selectie en het KNVB bestuur zorgden ervoor dat Cruyff lang niet zo populair was in Nederland als daarbuiten. Al in de eerste de beste interland ging het mis; Cruyff werd na een confrontatie met tegenstander en scheidsrechter als allereerste speler van Oranje van het veld gestuurd.

Hij speelde ‘slechts’ 48 interlands, omdat hij door (vermeende) blessures, schorsingen en zelfs een tripje naar Milaan om schoenen in te kopen voor de winkel van z’n vrouw Danny, niet altijd beschikbaar was voor het Nederlands Elftal. Ook wist Cruyff de kledingsponsor van de KNVB, adidas, tot razernij te brengen door te weigeren in een shirt met drie strepen te spelen.